Prezbiopia (starczowzroczność) występuje wtedy, gdy Twoje oczy stopniowo tracą zdolność widzenia przedmiotów z bliska. To normalny etap procesu starzenia człowieka. W rzeczywistości termin „starczowzroczność” pochodzi od greckiego słowa, które oznacza „stare oko”. Możesz zacząć zauważać jej wpływ po 40 roku życia. Prawdopodobnie zauważysz, że musisz oddalić tekst do czytania, aby wyraźniej widzieć.
Ale prezbiopia to nie wyrok – to naturalna część naszego życia i istnieje na nią naprawdę wiele różnych środków zaradczych, które usprawniają jej przebieg. Da się z nią żyć, prawie nie odczuwając jej skutków, jeśli zaopatrzymy się w dobrej jakości okulary progresywne, biurowe lub zwykłe do czytania.
Spis Treści
Prezbiopia – co to? Czym jest starczowzroczność?
Prezbiopia, czyli inaczej „starczowzroczność” jest spowodowana zmianami w soczewce wewnątrz oka. Wraz z wiekiem soczewka staje się twardsza i mniej elastyczna, co utrudnia oku skupienie się na bliskich obiektach. Prezbiopia to wada wzroku spowodowana osłabieniem mięśni rzęskowych soczewki oka. Starczowzroczność występuje zwykle u osób w wieku 40+.
Niektóre z typowych objawów to:
- Trudności z czytaniem drobnego druku
- Wymaganie jaśniejszego światła podczas czytania
- Przemęczenie oczu lub ból głowy podczas wykonywania pracy z bliska
- Trudności ze skupieniem się na obiektach, które są bliżej
Starczowzroczność można korygować za pomocą okularów (np. okularów progresywnych, okularów dwuogniskowych, biurowych czy relaksacyjnych), rzadziej soczewek kontaktowych. W okularach wieloogniskowych, górna część soczewki odpowiada za ostrość widzenia do dali, środkowa za odległości pośrednie (np.komputer) a dolną widzimy bliskie odległości (czytanie).
Test na prezbiopię
Twój optometrysta lub okulista może zdiagnozować starczowzroczność (prezbiopię) poprzez dokładne badanie wzroku. Ważną częścią tego badania będzie ocena refrakcji, aby zmierzyć, jak dobrze widzisz obiekty w określonych odległościach. Ocena refrakcji dostarcza badającemu niezbędnych informacji, np. czy masz starczowzroczność i/lub astygmatyzm oraz czy jesteś krótkowzroczny lub dalekowzroczny.
Po 40 roku życia, jeśli nie masz objawów ocznych, powinieneś badać wzroku co rok lub dwa lata. Wraz z wiekiem Twoja starczowzroczność stopniowo będzie się pogłębiać, więc będziesz musiał częściej planować badania. Po 60 roku życia, zalecane jest abyś umawiał się na coroczne badanie wzroku.
Prezbiopia – leczenie
Celem leczenia jest zrekompensowanie niezdolności oczu do skupienia się na bliskich obiektach. Opcje leczenia obejmują noszenie okularów korekcyjnych lub soczewek kontaktowych, poddanie się operacji refrakcyjnej lub wszczepienie implantów soczewek w przypadku zaćmy.
Prezbiopia – jakie okulary? Jaka korekcja przy starczowzroczności?
Okulary prezbiotyczne to prosty, bezpieczny sposób korygowania problemów ze wzrokiem spowodowanych starczowzrocznością. Starczowzroczność można leczyć za pomocą okularów wieloogniskowych (np. okularów progresywnych, biurowych czy relaksacyjnych). Przyjdzie taki moment, że będziesz potrzebować soczewek korekcyjnych na starczowzroczność, nawet jeśli nie posiadasz wady wzroku do dali.
Twoje wybory obejmują:
- Okulary do czytania. Jeśli nie masz innych problemów ze wzrokiem, możesz używać okularów z soczewkami korekcyjnymi tylko do czytania. Będziesz musiał je jednak ściągnać, gdy nie czytasz w danym momencie.
- Okulary dwuogniskowe (bifokalne). Soczewki te mają widoczną poziomą linię, która oddziela korekcję do dali powyżej linii i korekcję do czytania poniżej linii.
- Okulary progresywne. Soczewki wieloogniskowe takich okularów nie mają widocznych linii poziomych oraz mają wiele możliwości korekcji odległosci dalekiej, średniej i bliskiej. Różne obszary soczewki mają różne siły ogniskowania.
- Okulary biurowe. Soczewki te posiadają korekcje do pracy na odległość pośrednią i bliską. Zwykle używasz ich przy komputerze lub do czytania i zdejmujesz je podczas jazdy lub chodzenia.
- Okulary relaksacyjne. Idealne rozwiązanie dla młodych prezbiopów (40-50 lat). Z reguły są też tańsze niż standardowe okulary progresywne, czy biurowe. Są to okulary do dali mające niewielki dodatek do bliży i odległości pośrednich.
Prezbiopia – jakie soczewki kontaktowe?
Wieloogniskowe soczewki kontaktowe to kolejny sposób na radzenie sobie ze starczowzrocznością. Jeśli cierpisz na krótkowzroczność czy dalekowzroczność, być może myślałeś, że okulary są jedyną opcją dla soczewek korekcyjnych. Podobnie jak w przypadku soczewek progresywnych lub dwuogniskowych, możesz również nosić soczewki kontaktowe, aby zapewnić naturalne przejście między widzeniem do bliży i dali. Ostrość widzenia jest jednak trochę słabsza niż w okularach, poza tym soczewki nie są wskazane do pracy przy komputerze, ponieważ wysuszają oczy i nie posiadają powłok antyrefleksyjnych filtrujących szkodliwe promieniowanie z urządzeń ekranowych.
Do zalet soczewek dla prezbiopów można z pewnością zaliczyć:
- Wygodę w użyciu
- Zapewniają różne moce w jednej soczewce, aby umożliwić widzenie na każdą odległość
- Zapewniają płynne przejście między różnymi mocami, bez wyraźnych linii występujących w dwuogniskowych soczewkach kontaktowych
Mają one jednak bardzo wiele wad:
- Niektórzy użytkownicy uważają, że ich widzenie nie jest idealne zarówno z bliska, jak i z daleka. W takich sytuacjach zazwyczaj musi dojść do kompromisu, aby jedno widzenie, np. na dalszą odległość było lepsze od bliży.
- Dostępność soczewek jest ograniczona przy wyższych czy skomplikowanych wadach wzroku.
- Trudniejsze do dopasowania w porównaniu ze standardowymi soczewkami kontaktowymi
- Osoby cierpiące na suchość oczu mogą mieć większe trudności z noszeniem soczewek, które dodatkowo wysuszają oczy.
Prezbiopia – korekcja laserowa
Prezbiopię można korygować za pomocą operacji. Porozmawiaj ze swoim optometrystą lub okulistą na temat zdrowia oczu, historii rodziny i stylu życia, zanim zdecydujesz, czy operacja jest dla Ciebie odpowiednia i która opcja najlepiej pasuje do Twojego stylu życia. Jeśli używasz okularów tylko przez część czasu, na przykład tylko do czytania, operacja oka może być bardziej ryzykowna niż nagroda — mimo, że chirurgia refrakcyjna jest uważana za minimalnie inwazyjną operację o niskim ryzyku w rękach wyszkolonego okulisty.
Laserowa korekcja wzroku pod prezbiopię to koszt zaczynający się od ok. 4500 zł za jedno oko.
Zabiegi laserowe na prezbiopię to:
- Operacja LASIK: Laserowa korekcja wzroku LASIK to popularne podejście chirurgiczne stosowane do korekcji wzroku u osób krótkowzrocznych, dalekowzrocznych lub mających astygmatyzm.
- PresbyMAX® (bi-asferyczna, multifokalna ablacja rogówki) to maksymalnie zindywidualizowany profil laserowej korekcji wzroku w przypadku starczowzroczności ze współwystępującymi wadami wzroku (zakresie od – 7,0 dioptrii do +3 dioptrii oraz do 4,0 cylindrów) albo bez tych wad jaki obecnie możemy zaoferować pacjentowi. PresbyMax to metoda najmniej inwazyjna i skutkująca najmniejszą liczbą możliwych powikłań.
- Chirurgia PRK: Możesz być dobrym kandydatem do zabiegu fotorefrakcyjnej keratektomii (PRK), jeśli masz umiarkowaną lub wysoką krótkowzroczność, dalekowzroczność i/lub astygmatyzm. PRK to nieco krótsza, prostsza operacja laserowa, która usuwa mniej tkanki rogówki niż LASIK.
- Chirurgia SMILE (Small Incision Lenticule Extraction, usunięcie soczewki przez drobne nacięcie) Dzięki procedurze usuwania soczewek z małym nacięciem chirurg używa bardzo precyzyjnego lasera do utworzenia wewnątrz rogówki kawałka tkanki w kształcie dysku, który można usunąć przez małe nacięcie.
Wymiana soczewki oka
Niektórzy ludzie lepiej nadają się do zabiegów, które usuwają naturalną soczewkę w technice podobnej do operacji zaćmy, zwanej refrakcyjną wymianą soczewki (RLE). W zależności od rodzaju zastosowanego implantu można uzyskać wszystkie formy korekcji wzroku, w tym krótkowzroczność, dalekowzroczność, astygmatyzm i starczowzroczność (prezbiopia).
Wkłady rogówkowe dla prezbiopów
Jest to nowsza, ale mniej powszechna opcja chirurgicznej korekcji starczowzroczności. Twój okulista umieszcza w rogówce bardzo mały plastikowy pierścień, aby umożliwić oczom widzenie zarówno do dali, jak i do bliży. Działa poprzez tworzenie „efektu kamery otworkowej” i skutecznie redukuje rozmycie (podobnie jak mrużenie oczu, aby lepiej widzieć). Wkładka jest zwykle umieszczana tylko w jednym oku.
Prezbiopia – przyczyny
Prezbiopia jest spowodowana stwardnieniem soczewki oka, które pojawia się wraz z wiekiem (zaczyna się od ok. 40 roku życia). Ponieważ soczewka oka staje się mniej elastyczna, nie może już zmieniać kształtu, aby skupić się na bliży. W rezultacie obrazy te wydają się nieostre. Tworząc obraz, oko opiera się na rogówce i soczewce, która skupia światło odbite od obiektów. Im bliżej obiektu, tym bardziej wygina się soczewka.
- Rogówka to przezroczysta przednia powierzchnia oka w kształcie kopuły.
- Soczewka jest przejrzystą strukturą o rozmiarze i kształcie cukierka „M&M’s”.
Obie te struktury zaginają (załamują) światło wpadające do oka, aby skupić obraz na siatkówce, znajdującej się na wewnętrznej tylnej ścianie oka. Soczewka, w przeciwieństwie do rogówki, jest nieco elastyczna i może zmieniać kształt za pomocą otaczającego ją okrągłego mięśnia.
Kiedy patrzysz na coś z daleka, mięsień okrężny rozluźnia się.
Kiedy patrzysz na coś w pobliżu, mięsień kurczy się, umożliwiając stosunkowo elastycznej soczewce zakrzywienie i zmianę siły ogniskowania.
Czynniki ryzyka
Chociaż głównym czynnikiem ryzyka wystąpienia starczowzroczności jest wiek, niektóre leki i zaburzenia mogą powodować pojawienie się starczowzroczności u osób poniżej 40 roku życia. Kiedy tak się dzieje, nazywa się to przedwczesną starczowzrocznością.
Jeśli nie ukończyłeś jeszcze 40 lat i zauważysz, że nie możesz skupić się na rzeczach z bliska, możesz mieć podstawowy problem z oczami lub zdrowiem i powinieneś jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.
Czynniki ryzyka przedwczesnej starczowzroczności obejmują:
- Wiek. Prawie każdy doświadcza pewnego stopnia starczowzroczności po 40 roku życia.
- Dalekowzroczność
- Leki. Niektóre leki mogą zwiększać ryzyko postępu starczowzroczności, w tym leki na: alergię, deficyt uwagi, przeciwdepresyjne, przeciwpsychotyczne, przeciwskurczowe i moczopędne.
- Choroby. Cukrzyca, stwardnienie rozsiane, dysautonomia i inne zwiększają ryzyko rozwoju przedwczesnej starczowzroczności.
- Historia urazów głowy.
„Jeśli jestem już dalekowzroczny to czy wcześniej rozwinie się starczowzroczność?”
Być może. Dalekowzroczność jest jednym z czynników ryzyka wystąpienia przedwczesnej starczowzroczności. Dalekowzroczność (nadwzroczność) jest często mylona z prezbiopią, ale są to dwie różne rzeczy. Starczowzroczność występuje, gdy soczewka oka traci elastyczność. Dalekowzroczność pojawia się, gdy gałka oczna jest zbyt krótka. Powoduje to nieostry obraz, który wymaga pomocy okularów w celu ponownego ustawienia ostrości. Jeśli dalekowzroczność jest znaczna, możesz doświadczyć niewyraźnego widzenia w bliży wcześniej niż po 40 roku życia.
„Czy mogę jednocześnie mieć starczowzroczność i krótkowzroczność?”
Tak, i jest to bardzo powszechne, biorąc pod uwagę, że prawie jedna czwarta Europejczyków w każdym wieku jest do pewnego stopnia krótkowzroczna. Krótkowzroczność oznacza, że Twoje oczy są naturalnie „nadmiernie skupione”, co pozwala na wyraźne widzenie do bliży, ale niewyraźne widzenie do dali. Jednak nawet jeśli jesteś krótkowidzem i masz 40 lat, nadal będziesz odczuwać skutki starczowzroczności podczas noszenia okularów lub soczewek kontaktowych. Zaletą jest to, że osoby z okularami, które są średnio krótkowzroczne, korzystają częściej z własnych oczu i często zdejmują okulary, aby czytać!
Jak zatrzymać starczowzroczność?
Chociaż nie możesz zapobiec starczowzroczności (prezbiopii) tak samo, jak nie możesz uniknąć starzenia, istnieją codzienne kroki, które możesz podjąć, aby poprawić zdrowie oczu i spowolnić tempo jego pogarszania się wraz z wiekiem. Utrzymywanie oczu w najlepszej formie może również obniżyć ryzyko rozwoju innych poważniejszych problemów z oczami, takich jak związane z wiekiem zwyrodnienie plamki żółtej (AMD).
Wypróbuj te wskazówki, aby uzyskać najlepsze zdrowie oczu:
- Odpowiednie oświetlenie znacznie pomoże zmniejszyć zmęczenie oczu.
- Coroczne badania wzroku. Twoja wada i stan zdrowia oczu mogą się szybko zmienić, więc regularnie odwiedzaj swojego lekarza. Omów z lekarzem wszelkie zmiany w objawach, które mogą być oznaką czegoś poważniejszego.
Śledź objawy, zapisując je. - Stosuj zdrową, zbilansowaną dietę zawierającą dużo zielonych warzyw liściastych (patrz poniżej).
- Ćwicz kilka razy w tygodniu.
- Pij wystarczającą ilość wody, aby pozostać nawodnionym.
- Ogranicz alkohol.
- Przestań palić.
- Noś okulary przeciwsłoneczne, które nie tylko sprawiają, że wyglądasz fajnie, ale również chronią delikatną tkankę oka przed szkodliwym promieniowaniem UV (ultrafioletowym).
„Jakie pokarmy powinienem jeść, aby moje oczy były jak najzdrowsze?”
Twoje oczy bazują na składnikach odżywczych pochodzących z jedzenia które spożywasz, aby utrzymać ważne tkanki i funkcje oczu. Oprócz ograniczenia spożycia alkoholu i kofeiny, należy zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu, pijąc wystarczającą ilość wody.
O zdrowej diecie na wzrok przeczytasz w naszym artykule
Powinieneś także spróbować jeść produkty bogate w:
- Witaminę A. Potrzebujesz wystarczającej ilości przeciwutleniającej witaminy „A” w swojej diecie (lub poprzez suplement), aby utrzymać powierzchnię oczu i zdrowe widzenie. Istnieją źródła bogate w witaminę A dla każdej preferencji dietetycznej. Wybór obejmuje warzywa, takie jak słodkie ziemniaki, zielone warzywa liściaste i marchew. Możesz też wybrać produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak ser, tłuste ryby lub wątróbka.
- Witaminę C. Najlepszym pożywieniem dla dziennej dawki witaminy C są owoce i warzywa, w tym pomarańcze, grejpfruty, truskawki i brokuły.
- Witaminę E. Jeśli masz już AMD (zwyrodnienie plamki), upewnij się, że masz wystarczającą ilość witaminy E. Badania wykazały, że ta witamina odgrywa ważną rolę w spowalnianiu tej choroby.
- Luteinę. Jedz zielone warzywa liściaste, aby upewnić się, że masz wystarczającą ilość luteiny, która pomaga Twoim oczom filtrować szkodliwe niebieskie światło, które może uszkodzić twoją siatkówkę.
Jeśli wiesz, że nie otrzymujesz odpowiednich witamin, ponieważ Twoja dieta nie zawiera wystarczającej ilości zdrowej żywności, możesz zamiast tego wziąć multiwitaminę. Pamiętaj jednak, że witaminy zawarte w tabletkach nie są tak dobrze wchłaniane przez organizm, jak te, które naturalnie występują w świeżej żywności.
Prezbiopia – ćwiczenia?
Ćwiczenie mięśni oka nie wyeliminuje najczęstszych dolegliwości, które wymagają stosowania soczewek korekcyjnych — krótkowzroczności, dalekowzroczności, astygmatyzmu i starczowzroczności. Ponadto, żadne ćwiczenia oczu nie pomogą w przypadku jaskry i zwyrodnienia plamki żółtej.
Podziel się tym artykułem ze znajomymi i bliskimi. Dziękuję!
