Korowe zaburzenie widzenia (CVI) to zaburzenie spowodowane uszkodzeniem części mózgu odpowiedzialnej za przetwarzanie bodźców wzrokowych. Występuje częściej u dzieci niż u dorosłych i jest jedną z głównych przyczyn trwałej utraty wzroku u dzieci.
Jaka jest różnica między korowym zaburzeniem widzenia a mózgowym zaburzeniem widzenia?
Terminy „korowe zaburzenie widzenia” i „mózgowe zaburzenie widzenia” są często używane zamiennie w odniesieniu do CVI. Kora mózgowa to powierzchniowa część mózgu odpowiedzialna za złożone przetwarzanie, podczas gdy mózgowie obejmuje zarówno korę, jak i głębsze struktury mózgu.
Ponieważ środowiska medyczne i naukowe zaczynają uznawać, że CVI obejmuje wiele obszarów mózgu – a nie tylko obszary korowe – „mózgowe zaburzenie widzenia” staje się bardziej powszechnym określeniem dla CVI.
Zaburzenia widzenia spowodowane CVI mają charakter neurologiczny i nie można ich skorygować za pomocą okularów. To różni się od wzrokowego zaburzenia oka, które jest spowodowane problemami związanymi bezpośrednio z oczami. CVI nie wpływa na ostrość wzroku, wrażliwość na kontrast, percepcję głębi, pole widzenia ani rozpoznawanie kolorów.
Co powoduje CVI?
CVI jest najczęściej spowodowane uszkodzeniem mózgu przed, w trakcie lub wkrótce po narodzinach. Do przyczyn uszkodzenia mózgu u niemowląt i noworodków należą:
- Niedotlenienie lub encefalopatia niedotlenieniowo-niedokrwienna (HIE) – brak tlenu w mózgu (jest to najczęstsza przyczyna CVI)
- Leukomalacja okołokomorowa (PVL) – uszkodzenie bądź uraz istoty białej mózgu
- Wodogłowie – nagromadzenie płynu w mózgu
- Zakażenia takie jak zapalenie opon mózgowych, zapalenie płuc i inne infekcje prowadzące do uszkodzenia mózgu
- Padaczka – neurologiczne zaburzenie napadowe
- Uraz głowy, na przykład w wyniku zespołu dziecka potrząsanego
CVI może być również spowodowane przez:
- Wrodzone wady rozwojowe mózgu
- Hipoglikemię
- Zaburzenia metaboliczne
- Udar mózgu
- Guzy mózgu
- Wady ośrodkowego układu nerwowego
- Zatrzymanie akcji serca
- Ciążę bliźniaczą
- Prenatalne zażywanie narkotyków przez matkę
Wcześniaki mają większe ryzyko rozwoju CVI ze względu na komplikacje związane z przedwczesnym porodem.
Korowe zaburzenie widzenia – diagnoza
Nie istnieje jednoznaczny test na CVI, co sprawia, że diagnoza może być trudna. Niemniej jednak, istnieją trzy główne kryteria stosowane do diagnozowania CVI:
- Historia problemów neurologicznych, które mogły wyniknąć z urazu, uszkodzenia mózgu lub nieprawidłowego rozwoju.
- Nieregularne zachowania oka, które nie mogą być wyjaśnione badaniem okulistycznym.
- Dziecko wykazuje unikalne cechy wzrokowe i behawioralne, które są typowe dla CVI.
Współwystępujące schorzenia
Różne stany zdrowia często współwystępują z CVI, co również może utrudniać diagnozę.
Najczęstszym schorzeniem towarzyszącym CVI jest mózgowe porażenie dziecięce, które wpływa na ruch, równowagę i koordynację. Badania pokazują, że od 50% do 70% dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym również cierpi na CVI.
Inne stany często współistniejące z CVI obejmują:
- Zespół Downa
- Padaczkę
- Autyzm
- Utratę słuchu
- Niepełnosprawność rozwojową
Jakie są objawy CVI?
Objawy CVI zazwyczaj nie są wykrywane podczas standardowego badania okulistycznego, chociaż mogą wystąpić nieprawidłowości w nerwach wzrokowych. Powszechnym objawem jest również zez, czyli skrzyżowanie oczu. Jednak większość dzieci i dorosłych z CVI wydaje się mieć zdrowe oczy i normalny wzrok, ponieważ problem leży w mózgu, a nie w oczach.
Istnieje 10 głównych cech behawioralnych często związanych z CVI:
- Preferencja dla przedmiotów o określonych kolorach – Dziecko z CVI może preferować zabawki i inne przedmioty w kolorach czerwonym, żółtym lub innych nasyconych barwach.
- Nadmierne zainteresowanie światłem, co może prowadzić do patrzenia bezpośrednio w światło.
- Preferencja dla obiektów ruchomych – Dziecko może potrzebować, by przedmiot był potrząsany przed nim, aby przyciągnąć jego uwagę.
- Trudności z sięganiem po przedmioty – Dziecko może preferować używanie widzenia peryferyjnego do sięgania po przedmiot.
- Opóźnione przetwarzanie wzrokowe, zwane latencją wzrokową.
- Trudności z widzeniem w złożonym środowisku – Dziecko może mieć problem z koncentracją w zatłoczonych miejscach.
- Abnormalne odruchy wzrokowe – Dziecko może nie mrugać, gdy coś zbliża się do jego twarzy.
- Lepsze widzenie w znanym otoczeniu – Dziecko może lepiej widzieć w domu niż w nieznanym miejscu.
- Preferencja dla określonych pól widzenia – Dziecko może patrzeć tylko na przedmioty znajdujące się w określonej pozycji.
- Trudności z widzeniem przedmiotów na odległość – Dziecko może preferować patrzenie na przedmioty blisko siebie, mimo że ma normalny wzrok.
Fazy CVI
Trzy fazy CVI pomagają opisać poziom funkcji wzrokowej pacjenta:
- Faza I (0-3) – Najniższy poziom funkcjonowania wzrokowego
- Faza II (3-7) – Umiarkowany poziom funkcjonowania wzrokowego
- Faza III (7-10) – Najwyższy poziom funkcjonowania wzrokowego
Jak leczyć CVI?
Nie ma specyficznego leczenia, które mogłoby wyleczyć CVI, ale istnieją techniki rehabilitacyjne, które mogą poprawić jakość życia pacjenta. Na przykład:
- Stymulacja światła latarką
- Używanie przedmiotów o wysokim kontraście
- Dostosowanie otoczenia, aby było mniej złożone wizualnie
Wczesna interwencja jest kluczowa, aby dziecko mogło w pełni wykorzystać swój wzrok.
Czy ślepota korowa to to samo co CVI?
Ślepota korowa to stare określenie na CVI, które jest obecnie uważane za niewłaściwe, ponieważ dziecko z CVI nadal może widzieć, a jego wzrok może się poprawić.
