Krótkowzroczność u dzieci to jeden z najczęstszych problemów ze wzrokiem. Chociaż diagnoza krótkowzroczności może nie brzmieć poważnie, ważne jest, aby jak najszybciej leczyć ją soczewkami korekcyjnymi (okularami lub soczewkami kontaktowymi). Szacuje się, że do roku 2050 połowa ludzi będzie cierpiała na krótkowzroczność. Badacze podkreślają też że pandemia COVID-19 przyspieszy te przewidywania.
Wielu rodziców jest zaskoczonych, gdy wyjaśniamy, że zaniechanie szybkiego działania w kierunku leczenia krótkowzroczności może narazić dzieci na poważne schorzenia związane z widzeniem w późniejszym życiu (jaskra, degeneracje siatkówki).
Rewolucją i najnowszą metodą zatrzymania krótkowzroczności u dzieci okazała się soczewka okularowa MiYOSMART, wykorzystująca Technologię Wielosegmentowego Rozogniskowania D.I.M.S. (Defocus Incorporated Multiple Segments). Jest ona rezultatem działań japońskiej firmy Hoya i Politechniki w Hongkongu.
Poznaj kilka innych rzeczy, które rodzice powinni wiedzieć o tym stanie i metodach zatrzymywania postępu krótkowzroczności u dzieci.”
- Krótkowzroczność u dzieci – statystyki: Czy pandemia zwiększyła te statystyki?
- Krótkowzroczność u dzieci – objawy: Uważnie obserwuj swoje dziecko!
- Przyczyny krótkowzroczności u dzieci: Geny czy środowisko?
- Krótkowzroczność u dzieci – kiedy okulary i gdzie zrobić badanie?
- Czy krótkowzroczność u dziecka można wyleczyć?
- Kiedy wada wzroku się zatrzymuje?
- Krótkowzroczność u dzieci: skutki nieleczenia i bagatelizowania tego schorzenia
- Leczenie krótkowzroczności u dzieci:
- Krótkowzroczność u dzieci – jak zapobiegać pogorszeniu się tego schorzenia?
- Jak szybko postępuje krótkowzroczność u dzieci?
Krótkowzroczność u dzieci – statystyki: Czy pandemia zwiększyła te statystyki?
Częstość występowania krótkowzroczności w tej grupie wiekowej 6-8 lat w 2020 roku wynosiła 21,5% w wieku 6 lat, 26,2% w wieku 7 lat i 37,2% w wieku 8 lat. Poziomy te były znacznie wyższe niż najwyższa częstość występowania krótkowzroczności w latach 2015-2019 w tych grupach wiekowych: 5,7% w wieku 6 lat w 2019 roku, 16,2% w wieku 7 lat w 2018 roku i 27,7% w wieku 8 lat w 2018 roku.

Na skutek pandemii COVID-19 te liczby będą wzrastać – głównie ze względu na większe użytkowanie ekranów elektronicznych. Pandemia doprowadziła do tego, że wiele szkół stało się wirtualnymi. Oznacza to, że dzieci spędzają więcej czasu przy ekranach i pracy z bliska. Dystans społeczny i pozostawanie w domu to również mniej czasu, który wiele dzieci spędza poza domem. Czynniki te sprawiają, że lekarze są zaniepokojeni możliwością dużego wzrostu krótkowzroczności u dzieci.
Aby zmniejszyć ryzyko krótkowzroczności, zwłaszcza podczas pandemii, zachęcaj dziecko do robienia częstych przerw w pracy z bliska. Niech też spędza czas na zewnątrz, jeśli to możliwe, i ogranicza czas przed ekranem.
Szczegółówe wyniki badań można znaleźć tutaj (art. w języku angielskim)
Krótkowzroczność u dzieci – objawy: Uważnie obserwuj swoje dziecko!
Krótkowzroczność u dzieci może wahać się od łagodnej, gdy leczenie może nie być wymagane, do ciężkiej, w której wzrok jest znacznie zaburzony.

U dzieci stan może rozpocząć się od 6 do 13 lat. W wieku młodzieńczym, kiedy organizm szybko rośnie, krótkowzroczność może się pogorszyć. Krótkowzroczność może też wystąpić u dorosłych.
Oznaki, że Twoje dziecko może być krótkowzroczne, mogą obejmować:
- Trzymanie książek, tabletów lub pracy domowej blisko twarzy
- Siedzenie zbyt blisko telewizora
- Mrużenie oczu lub zamykanie jedno oka, aby lepiej widzieć
- Prośba o siedzenie z przodu klasy, aby dobrze widzieć tablicę
- Częste lub okresowe bóle głowy
- Nadmierne łzawienie oka
- Pocieranie oczu
Przyczyny krótkowzroczności u dzieci: Geny czy środowisko?
Do krótkowzroczności dochodzi najczęściej, gdy gałka oczna rozrasta się zbytnio wzdłuż – od przodu do tyłu. U osoby z prawidłowym wzrokiem światło wpada do oka i skupia się bezpośrednio na siatkówce, co umożliwia wyraźne widzenie. W oku krótkowzrocznym światło skupia się przed siatkówką i tworzy niewyraźne widzenie. To jest powód, dla którego krótkowzroczność nigdy nie ustępuje – ponieważ nie ma sposobu na skrócenie gałki ocznej!

Chociaż nie jest jasne, dlaczego niektórzy ludzie stają się krótkowzroczni, istnieją pewne rzeczy, które mogą zwiększyć szanse na rozwój choroby.
- Twoje geny
Wiadomo, że krótkowzroczność występuje w rodzinach. Jest bardziej prawdopodobne, że rozwinie się ona, jeśli jedno lub oboje rodziców również są krótkowzroczni.
Jak dotąd badania zidentyfikowały ponad 40 genów powiązanych z krótkowzrocznością. Odpowiadają one za budowę i rozwój oka oraz komunikację między mózgiem a oczami.
- Za mało czasu na świeżym powietrzu
Badania wykazały, że spędzanie czasu na zabawie na dworze jako dziecko może zmniejszać szanse na krótkowzroczność. Dzięki temu istniejąca krótkowzroczność może postępować wolniej.
Może to być związane z tym, że poziom światła na zewnątrz jest znacznie jaśniejszy niż w pomieszczeniu.
Zarówno sport, jak i relaks na świeżym powietrzu wydają się być korzystne w zmniejszaniu ryzyka krótkowzroczności.
- Nadmiar pracy z bliska
Poświęcanie dużej ilości czasu na skupienie wzroku na pobliskich przedmiotach, takich jak czytanie, pisanie i prawdopodobnie używanie urządzeń przenośnych (telefonów i tabletów) oraz komputerów, może również zwiększać ryzyko rozwoju krótkowzroczności.
Dlatego ogólnie zaleca się podejście „wszystko z umiarem”. Chociaż należy zachęcać dzieci do czytania, powinny one również codziennie spędzać trochę czasu z dala od czytania i gier komputerowych, wykonując zajęcia na świeżym powietrzu.
Krótkowzroczność u dzieci – kiedy okulary i gdzie zrobić badanie?
W celu doboru okularów (lub sprawdzenia czy są w ogóle potrzebne) udaj się na badanie wzroku do okulisty (specjalizującego się w badaniu dzieci). Po odpowiednio wykonanym badaniu będzie można stwierdzić kiedy należy dobrać dziecku okulary, i czy jest to konieczne w Twoim indywidualnym przypadku.

Niemowlęta powinny mieć swoje pierwsze kompleksowe badanie wzroku u okulisty dziecięcego w wieku 6 miesięcy. Generalnie zaleca się pierwszy raz zbadać wzrok dziecka od urodzenia do 2 roku życia, jeśli istnieje podejrzenie problemu ze wzrokiem lub historia wad wzroku w rodzinie. Dzieci powinny wtedy otrzymać dodatkowe badania wzroku w wieku 3 lat, a tuż przed wejściem w wiek przedszkolny lub pierwszej klasy w wieku około 5 lub 6 lat.
Czy krótkowzroczność u dziecka można wyleczyć?
Krótkowzroczności nie można cofnąć ani całkowicie wyleczyć, ale można ją spowolnić. Celem leczenia jest poprawa widzenia dziecka i zapobieganie jego pogorszeniu. Jest to ważne dla ochrony zdrowia oczu w przyszłości, nawet jeśli nadal potrzebują okularów lub soczewek kontaktowych.
Czy krótkowzroczność u dzieci może się cofnąć?
Podobnie jak w przypadku pytania o całkowite wyleczenie krótkowzroczności u dzieci – nie można cofnąć krótkowzroczności, która już u dziecka nastąpiła. Można ją jedynie koregować lub spowalniać przy pomocy różnych metod.
Niestety krótkowzroczność u dzieci pogarsza się wraz z ich wzrostem.
Im dzieci są młodsze, gdy zaczynają stawać się krótkowzroczne, tym na ogół szybciej pogarsza się ich wzrok.
Krótkowzroczność zwykle przestaje się pogarszać w wieku około 20-22 lat kiedy to człowiek przestaje rosnąć. Obecnie nie ma jednego dostępnego leczenia, które całkowicie zatrzymałoby lub cofnęło rozwój krótkowzroczności.
Kiedy wada wzroku się zatrzymuje?
Krótkowzroczność zwykle przestaje się pogarszać w wieku około 20 lat. Obecnie nie ma jednego dostępnego leczenia, które wydaje się zatrzymać ten postęp.

Można jednak spowolnić progresję przez leczenie kroplami do oczu z lekiem zwanym atropiną lub specjalnymi soczewkami kontaktowymi. Badania wykazały, że krople do oczu z atropiną mogą spowolnić postęp krótkowzroczności, ale mogą też powodować działania niepożądane przy dużej sile (takie jak trudności z czytaniem i wrażliwość na jasne światło).
Ortokorekcja i dwuogniskowe soczewki kontaktowe mogą również spowalniać progresję krótkowzroczności u dzieci, ale prawdopodobnie nie tak bardzo, jak krople do oczu, i niosą ze sobą niewielkie ryzyko.
Okulary MiyoSmart jako najnowsza technologia do walki ze skutkami krótkowzroczności u dzieci zdaje się być najlepszym i najbardziej zbalansowanym sposobem leczenia krótkowzroczności u dzieci.
Krótkowzroczność u dzieci: skutki nieleczenia i bagatelizowania tego schorzenia

Nierozpoznana i nieleczona krótkowzroczność u dzieci może prowadzić do wielu powikłań, takich jak zmniejszona zdolność uczenia się, a także w późniejszym życiu:
- Zaćma rozwija się szybciej u osób krótkowzrocznych.
- Osoby krótkowzroczne są od 2 do 3 razy bardziej narażone na jaskrę.
- Krótkowzroczność zwiększa ryzyko odwarstwienia siatkówki
Optometrysta, czy okulista może przeprowadzić proste badanie, aby ustalić, czy problemy ze wzrokiem, których doświadcza Twoje dziecko, są spowodowane krótkowzrocznością. Pomoże też opracować plan leczenia, który może zapobiec dalszym powikłaniom związanym z krótkowzrocznością.
Leczenie krótkowzroczności u dzieci:

- Krople do oczu z atropiną w małej dawce
Być może znasz krople do oczu z atropiną. Służą do poszerzenia źrenic podczas badania wzroku. Krople podawane dzieciom w małych ilościach przez 2 do 3 lat mogą spowolnić postęp krótkowzroczności. Lekarze nie wiedzą dokładnie, jak to działa, ale uważają, że te krople mogą zapobiegać nadmiernemu wydłużeniu oka. Krótkowzroczność bowiem pogarsza się wraz z wydłużaniem się oka.
Niska dawka atropiny na krótkowzroczność jest stosowana u dzieci w wieku od 5 do 18 lat. Krople umieszcza się w oku każdej nocy przed snem. Atropina może wywołać niepożądane skutki uboczne, takie jak reakcje alergiczne w postaci obrzęku powiek, zaczerwienienia twarzy, suchej i swędzącej skóry. O tych i innych wadach i zaletach stosowania atropiny można poczytać na fachowych stronach internetowych związanych z okulistyką.
- Ortokorekcja
Ortokorekcja to soczewka kontaktowa, którą dziecko nosi na noc, aby poprawić niewyraźne widzenie do dali w ciągu dnia. Soczewki spłaszczają rogówkę podczas snu. Następnego dnia światło przechodzące przez ukształtowaną rogówkę pada dokładnie na siatkówkę, dzięki czemu odległe obrazy stają się wyraźniejsze.
Noszenie soczewek ortokorekcyjnych poprawia widzenie tylko przez krótki czas (max 1 dzień). Po zaprzestaniu noszenia soczewek rogówka powoli wraca do normalnego kształtu i powraca krótkowzroczność. Mimo to mogą zapewnić pewne trwałe zmniejszenie progresji krótkowzroczności.
Istnieje jednak ryzyko infekcji soczewkami ortokorekcyjnymi. Są też trudniejsze do dopasowania w porównaniu ze zwykłymi soczewkami kontaktowymi i wymagają więcej wizyt kontrolnych u okulisty. - MiyoSmart – soczewki okularowe spowalniające progresję krótkowzroczności u dzieci
Oto najnowsza metoda (wprowadzona w 2021 r.). Szkła okularowe MiyoSmart wykorzystują technologię D.I.M.S. (Defocus Incorporated Multiple Segments). D.I.M.S składa się z przejrzystej strefy centralnej używanej do korygowania krótkowzroczności dziecka, aby zapewnić wyraźne widzenie w szkole, podczas uprawiania sportu i przy oglądaniu telewizji. Rewolucyjną cechą MiyoSmart jest wprowadzenie wielu segmentów nieostrości równomiernie otaczających przezroczystą strefę centralną, które rozciągają się na środkowy obwód soczewki, aby kontrolować progresję krótkowzroczności. Soczewka MiyoSmart zapewnia zatem wyraźne widzenie i kontrolę krótkowzroczności jednocześnie.
Dowiedz się wszystkiego o technologii MiYOSMART z naszego artykułu:
Krótkowzroczność u dzieci – jak zapobiegać pogorszeniu się tego schorzenia?
Oto kilka rzeczy, które możesz zrobić w domu, aby spowolnić postęp krótkowzroczności w czasie:

- Niech dziecko codziennie spędza czas poza domem.
Badania wykazały, że dzieci, które każdego dnia spędzają co najmniej 90 minut w naturalnym świetle słonecznym, mają wolniejsze tempo progresji krótkowzroczności. Wierzymy, że przebywanie na zewnątrz jest pomocne, ponieważ pozwala odpocząć oczom patrzącym na rzeczy z większej odległości. Pomocna może być również jasność naturalnego światła słonecznego, ale nie ultrafioletowego. Proszę też nosić kapelusze, okulary przeciwsłoneczne i krem do opalania! - Dziecko powinno robić regularne przerwy od bliskiej pracy co 30 minut.
Obejmuje to tablety, telefony, książki i rysunki. Nie musi to być dłuższa przerwa, wystarczy, że oczy odprężą się. Wyjrzyj przez okno, przejdź korytarzem lub wstań po wodę. - Zachowaj odpowiednią odległość roboczą.
Trzymanie przedmiotów bliżej twarzy powoduje zmęczenie oczu i cięższą pracę konwergencji i akomodacji, aby ostro widzieć. Zalecana odległość to mniej więcej taka sama długość przedramienia dziecka lub odległość od łokcia do knykci. - Wykorzystaj dobre oświetlenie.
Upewnij się, że Twoje dziecko korzysta z dobrego oświetlenia podczas czytania lub odrabiania lekcji. Pomaga to zapobiegać zmęczeniu oczu.
Jak szybko postępuje krótkowzroczność u dzieci?
Krótkowzroczność postępuje najszybciej u młodszych dzieci – około -1,00 dioptrii rocznie dla 7-latka czyli szybciej niż u starszych dzieci u których progresja wynosi około -0,50 dioptrii rocznie oczywiście o ile zostanie skorygowana za pomocą odpowiednio dobranych okularów.

Istnieje wiele sposobów spowalniania postępu krótkowzroczności, ale żaden nie gwarantuje 100% skuteczności. Pamiętajmy, że zarówno oko ludzkie jak zresztą całe ciało dojrzewa i rośnie do 21-23 roku życia co skutkuje zwiększeniem osiowej długości gałki ocznej i pociąga za sobą zwiększenie wady wzroku.
Instytut Brien Holden Vision opracował kalkulator krótkowzroczności w którym wprowadzenie wieku i aktualnej wady wzroku daje przewidywany poziom krótkowzroczności do wieku 18 lat. Użytkownik może profilaktycznie zastosować różne metody leczenia.
Kalkulator można pobrać bezpłatnie tutaj (w języku angielskim): https://bhvi.org/myopia-calculator-resources/