Zespół suchego oka jest częstym schorzeniem, które występuje, gdy nasze łzy nie są w stanie zapewnić odpowiedniego nawilżenia oczu. Z wielu powodów ilość łez może być niewystarczająca a ich struktura niestabilna. Suche oczy mogą wystąpić, jeśli nie produkujesz wystarczającej ilości łez lub wytwarzasz je o niskiej jakości. Ta nieprawidłowość w produkcji łez prowadzi do zapalenia i uszkodzenia powierzchni oka.
Suche oczy powodują duży dyskomfort. Twoje oczy mogą szczypać lub piec. Suchość oczu może wystąpić w pewnych sytuacjach, na przykład w samolocie, w klimatyzowanym pomieszczeniu, podczas jazdy na rowerze lub po kilkugodzinnym patrzeniu na ekran komputera.
Zabiegi na suche oczy mogą sprawić, że poczujesz się bardziej komfortowo. Te zabiegi mogą obejmować zmiany stylu życia i nawilżające krople do oczu. W przypadku występowania suchego oka będziesz musiał stale kontrolować objawy suchego oka.
Przeczytaj ten artykuł i dowiedz się co możesz zrobić aby jak radzić sobie z zespołem suchego oka.
Suche oko – objawy
Suchość oczu jest spowodowana różnymi przyczynami, które zaburzają zdrowy film łzowy. Film łzowy składa się z trzech warstw: olejów tłuszczowych, płynu wodnistego i śluzu. Ta kombinacja zwykle utrzymuje powierzchnię oczu nawilżoną, gładką i przejrzystą.
Przyczyn dysfunkcji filmu łzowego jest wiele, w tym zmiany hormonalne, choroby autoimmunologiczne, zapalenie gruczołów powiekowych lub alergiczna choroba oczu. U niektórych osób przyczyną suchości oczu jest zmniejszenie produkcji łez lub zaburzony film łzowy.
Suche oczy – przyczyny. Co wysusza oczy?
Suche oczy mogą wystąpić, gdy nie możesz wytworzyć wystarczającej ilości nawilżającego płynu wodnego (łez). Stan ten będzie w następstwie wywoływał zapalenie rogówki lub/i spojówki.
Możliwe przyczyny suchości oka:
- Starzenie się
- Niektóre schorzenia, w tym: zespół Sjogrena, alergiczna choroba oczu, reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń, twardzina skóry, sarkoidoza, zaburzenia tarczycy lub niedobór witaminy A
- Niektóre leki, w tym leki przeciwhistaminowe, leki zmniejszające przekrwienie, hormonalna terapia zastępcza, leki przeciwdepresyjne i leki na nadciśnienie, trądzik, antykoncepcja, choroba Parkinsona
- Nadwrażliwość nerwu rogówkowego spowodowana stosowaniem soczewek kontaktowych, uszkodzeniem nerwu lub chirurgią laserową oka, chociaż objawy suchego oka związane z tą procedurą są zwykle tymczasowe
- Film łzowy wytwarzany przez małe gruczoły na krawędzi powiek (gruczoły Meiboma), które mogą zostać zaczopowane. Zablokowane gruczoły Meiboma są częstsze u osób z trądzikiem różowatym i chorobami skóry. Częstym jest również zatkanie w/w gruczołów przez makijaż (malowanie od wewnątrz powiek dolnych).
Najczęstsze przyczyny zwiększonego parowania łez to:
- Zapalenie brzegów powiek (dysfunkcja gruczołów Meiboma)
- Rzadsze mruganie, które zwykle występuje w pewnych stanach chorobowych, takich jak choroba Parkinsona lub gdy koncentrujesz się podczas pewnych czynności, takich jak czytanie, prowadzenie samochodu lub praca przy komputerze
- Problemy z powiekami, takie jak wywinięcie powiek na zewnątrz (ektropion) i podwichnięcie powiek do wewnątrz (entropion)
- Alergie oczu
- Konserwanty w kroplach nawilżających (i innych) do oczu
- Wiatr, dym lub suche powietrze
- Niedobór witaminy A
Czynniki ryzyka suchego oka
Czynniki, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia suchości oczu to:
- Wiek powyżej 50 lat. Produkcja łez ma tendencję do zmniejszania się wraz z wiekiem. Suche oczy występują częściej u osób powyżej 50. roku życia.
- Bycie kobietą. Brak wysokiej jakości łez występuje częściej u kobiet, zwłaszcza jeśli doświadczają one zmian hormonalnych związanych z ciążą, stosowaniem tabletek antykoncepcyjnych lub menopauzą.
- Stosowanie diety ubogiej w witaminę A lub omega-3. Witamina A znajduje się w wątrobie, marchwi i brokułach, natomiast kwasy tłuszczowe omega-3, znajdują się w rybach, orzechach włoskich i olejach roślinnych.
- Noszenie soczewek kontaktowych lub przebyty zabieg chirurgii refrakcyjnej.
Zobacz powiązane: Dieta na Oczy – Co jest dobre na wzrok? Lista 11 Produktów
Komplikacje przy suchym oku
Osoby z suchymi oczami mogą doświadczyć następujących komplikacji:
- Infekcje oka – Twoje łzy chronią powierzchnię oczu przed infekcją. Bez odpowiedniego filmu łzowego możesz mieć zwiększone ryzyko infekcji oka.
- Uszkodzenie powierzchni oczu. Nieleczona ciężka suchość oczu może prowadzić do zapalenia oka, otarć powierzchni rogówki, owrzodzeń rogówki i utraty wzroku.
- Obniżona jakość życia. Suche oczy mogą utrudniać wykonywanie codziennych czynności, takich jak czytanie i ostre widzenie dali . U wiekszości pacjentów występują bóle głowy i migreny.
Suche oczy – jak zapobiegać?
Jeśli masz suche oczy, zwróć uwagę na sytuacje, które najprawdopodobniej powodują Twoją dolegliwość. Następnie znajdź sposoby na uniknięcie tych sytuacji, aby zapobiec objawom suchego oka. Na przykład:
- Unikaj wdmuchiwania powietrza do oczu. Nie kieruj suszarek do włosów, grzejników samochodowych, klimatyzatorów ani wentylatorów w stronę oczu.
- Dodaj wilgoci do powietrza. Zimą nawilżacz może dodać wilgoci do suchego powietrza w pomieszczeniu.
- Rozważ noszenie okularów przeciwsłonecznych lub innych okularów w celach ochronnych.
- Rób przerwy dla oczu podczas długich zadań. Jeśli czytasz lub wykonujesz inne zadanie wymagające koncentracji wzroku, rób okresowe przerwy. Zamknij oczy na kilka minut lub mrugaj kilkakrotnie przez kilka sekund, aby równomiernie rozprowadzić łzy na powierzchnię gałek ocznych.
- Uważaj na swoje otoczenie. Powietrze na dużych wysokościach, obszarach pustynnych i w samolotach może być bardzo suche. Spędzając czas w takim środowisku, pomocne może być częste zamykanie oczu na kilka minut, aby zminimalizować parowanie Twoich łez.
- Umieść ekran komputera poniżej poziomu oczu. Jeśli ekran komputera znajduje się powyżej poziomu oczu, rozszerzysz oczy, aby zobaczyć ekran. Ustaw ekran komputera poniżej poziomu oczu, aby nie otwierać oczu tak szeroko. Spowolni to parowanie łez między mrugnięciami oczu.
- Jeśli palisz, poproś lekarza o pomoc w opracowaniu strategii rzucania palenia, która najprawdopodobniej będzie dla Ciebie skuteczna. Jeśli nie palisz, trzymaj się z dala od ludzi, którzy palą. Palenie może nasilać objawy suchego oka.
- Używaj regularnie sztucznych łez.
W przypadku przewlekłego zespołu suchego oka stosuj krople nawet wtedy, gdy Twoje oczy czują się dobrze, aby były dobrze nawilżone.
Zespół suchego oka – leczenie
W niektórych przypadkach leczenie podstawowego problemu zdrowotnego może pomóc w usunięciu oznak i objawów suchego oka. Na przykład, jeśli jakiś lek powoduje suchość oczu, lekarz może zalecić inny lek, który nie powoduje tego efektu ubocznego.
Leczenie zespołu suchego oka skupia się na usuwaniu lub minimalizowaniu czynników środowiskowych oraz utrzymywaniu odpowiedniego i funkcjonalnego filmu łzowego na powierzchni oka.
Jeśli istnieje jedna podstawowa przyczyna, którą lekarz może leczyć lub usuwać, objawy powinny ustąpić. Jednak warto również zauważyć, że zespół suchego oka jest częścią normalnego procesu starzenia.
Jeśli masz schorzenie powiek, takie jak wywinięte powieki na zewnątrz (ektropium), Twój lekarz może skierować Cię do chirurga oka, który specjalizuje się w chirurgii plastycznej powiek (chirurg okuloplastyczny).
Leki na suche oczy
Leki na receptę stosowane w leczeniu zespołu suchego oka obejmują:
- Leki zmniejszające stan zapalny powiek. Zapalenie wzdłuż krawędzi powiek może powstrzymać gruczoły łojowe przed wydzielaniem warstwy oleistej do łez, która opóżnia odparowywanie warstwy wodnej łez. Twój lekarz może zalecić antybiotyki w celu zmniejszenia stanu zapalnego. Antybiotyki na suche oczy są zwykle przyjmowane doustnie, chociaż niektóre są używane jako krople do oczu lub maści.
- Krople do oczu leczące stan zapalny rogówki. Zapalenie na powierzchni oczu (rogówki) można kontrolować za pomocą kropli do oczu na receptę, które zawierają lek hamujący układ odpornościowy cyklosporynę (restazę) lub kortykosteroidy. Kortykosteroidy nie są idealne do długotrwałego stosowania ze względu na możliwe skutki uboczne.
- Wkładki do oczu, które działają jak sztuczne łzy. Jeśli masz umiarkowane lub ciężkie objawy suchego oka, a sztuczne łzy nie pomagają, inną opcją może być mała wkładka do oka, która wygląda jak czyste ziarnko ryżu. Raz dziennie umieszczasz wkładkę z hydroksypropylocelulozy między dolną powieką a gałką oczną. Wkładka powoli się rozpuszcza, uwalniając substancję używaną w kroplach do nawilżenia oka.
- Leki stymulujące łzy. Leki cholinergiczne (pilokarpina, cewimelina) pomagają zwiększyć produkcję łez. Leki te są dostępne w postaci tabletek, żelu lub kropli do oczu. Możliwe skutki uboczne to nadmierna potliwość.
- Krople do oczu wykonane z Twojej własnej krwi. Są to tak zwane autologiczne krople surowicy krwi. Mogą być opcją, jeśli masz poważne objawy suchego oka, które nie reagują na żadne inne leczenie. Aby zrobić te krople, próbka krwi jest przetwarzana w celu usunięcia czerwonych krwinek, a następnie mieszana z roztworem soli.
Inne procedury przy leczeniu zespołu suchego oka
Inne procedury, które mogą być stosowane w leczeniu suchego oka obejmują:
- Zamykanie kanałów łzowych w celu zmniejszenia utraty łez. Twój lekarz może zasugerować to leczenie, aby zapobiec zbyt szybkiemu opuszczaniu łez z oka. Można to zrobić poprzez częściowe lub całkowite zamknięcie kanalików łzowych, które zwykle służą do odprowadzania łez.
- Kanały łzowe można zaślepić małymi silikonowymi zatyczkami (korkami punktowymi). Są one zdejmowane. Kanaliki łzowe można zatkać za pomocą procedury wykorzystującej ciepło. Jest to bardziej trwałe rozwiązanie zwane kauteryzacją termiczną.
- Używanie specjalnych soczewek kontaktowych. Zapytaj swojego lekarza o soczewki kontaktowe przeznaczone do pomocy osobom z suchymi oczami.
- Niektóre osoby z ciężkim syndromem suchego oka mogą zdecydować się na specjalne soczewki kontaktowe, które chronią powierzchnię oczu i zatrzymują wilgoć. Są to tak zwane soczewki twardówkowe lub soczewki bandażowe.
- Odblokowanie gruczołów olejowych. Ciepłe kompresy lub maski na oczy stosowane codziennie mogą pomóc w oczyszczeniu zablokowanych gruczołów łojowych. Urządzenie do pulsacji termicznej to kolejny sposób na odblokowanie gruczołów olejowych, ale nie jest jasne, czy ta metoda zapewnia jakąkolwiek przewagę nad ciepłymi kompresami.
- Korzystanie z terapii światłem i masażu powiek. Technika zwana intensywną terapią światłem pulsacyjnym, po której następuje masaż powiek, okazała się pomocna dla osób z ciężkim suchym okiem.
Jak długo leczy się zespół suchego oka?
- W zależności od metody leczenia niektóre objawy suchego oka można wyleczyć w czasie od 1 do 4 miesiecy.
- Suche oko może również rozwinąć się po operacji refrakcyjnej znanej jako LASIK. Objawy te na ogół trwają od 3 do 6 miesięcy, ale w niektórych przypadkach mogą trwać dłużej.
- Obecnie nie ma trwałego lekarstwa na chorobę suchego oka. Jednak wiele opcji może pomóc w utrzymaniu wilgoci w oczach. Mogą one zmniejszyć objawy i chronić wzrok.
Jak skutecznie nawilżyć suche oczy?
Jeśli masz suche oczy, Twój specjalista optometrysta lub okulista może zalecić stosowanie sztucznych łez, aby utrzymać nawilżenie oczu. Krople do oczu na receptę, które zwiększają produkcję łez lub uzupełniające film łzowy mogą być potrzebne, jeśli nie produkujesz wystarczającej ilości łez. Przyjmowanie suplementu z kwasami tłuszczowymi omega-3 może w naturalny sposób zwiększyć produkcję łez. Krople do oczu na receptę mogą być pomocne, gdy suchość jest spowodowana stanem zapalnym oczu lub powiek.
Jeśli te zabiegi nie pomogą, Twój specjalista może zasugerować zablokowanie kanalików łzowych małymi silikonowymi zatyczkami. Kiedy kanaliki są zablokowane, łzy, które wytwarzasz, pozostaną dłużej na Twoich oczach. W niektórych przypadkach może być zalecany zabieg chirurgiczny w celu trwałego zamknięcia kanalikó łzowych.
Wskazówki, jak dbać o nawilżenie oczu
Postępuj zgodnie z tymi wskazówkami, aby Twoje oczy były wilgotne i abyś czuł się komfortowo:
- Używaj sztucznych łez przez cały dzień (c02-3 godz. 1 kropla) , jeśli masz skłonność do suchości oczu. Szukaj marek, które nie zawierają konserwantów.
- Pamiętaj, aby mrugać, gdy używasz komputera, czytasz lub grasz w gry wideo. Zrób sobie przerwę przynajmniej co godzinę, aby zapobiec wysuszeniu oczu.
- Jesienią i zimą używaj nawilżacza w domu, aby utrzymać wilgotne powietrze.
- Trzymaj się z dala od dymu papierosowego, który wysusza oczy.
- Noś okulary przeciwsłoneczne, aby chronić oczy przed wiatrem i ograniczyć parowanie łez.
- Pij codziennie od 8 do 10 szklanek wody, aby utrzymać nawodnienie całego ciała.
- Kup system filtracji powietrza do swojego domu, aby usunąć kurz, który może podrażniać i wysuszać oczy.
- Wyłącz nadmierne ogrzewanie. Gorące pomieszczenia mogą wysuszać oczy.
Podobnie, w zależności od możliwej przyczyny suchego oka, istnieje szereg środków samopomocy lub środków zapobiegawczych do wypróbowania.
