Czy widziałeś kiedyś kogoś z oczami w dwóch różnych kolorach? Ta fascynująca cecha to heterochromia i ma ją tylko 6/10000 osób. Może się to zdarzyć na różne sposoby i z różnych powodów. Nawet jeśli nie widziałeś kogoś o innych kolorach oczu, prawdopodobnie widziałeś psa lub kota o różnych kolorach tęczówek. Ale jak ona powstaje i jakie są jej rodzaje?
Co powoduje heterochromię?
W większości przypadków heterochromia jest po prostu wrodzona i jest spowodowana łagodną mutacją wpływającą na sposób, w jaki melanina (pigment) rozwija się w tęczówkach. Kilka znanych przykładów wrodzonej heterochromii to Mila Kunis, Jane Seymour czy Benedict Cumberbatch.
Osoby, które nie urodziły się z heterochromią, nadal mogą ją rozwinąć, ponieważ może ona być również spowodowana urazem lub chorobą (taką jak cukrzyca, guzy oka lub jaskra). Nabyta heterochromia może wyglądać równie interesująco jak wrodzona, ale często wskazuje, że oko jest uszkodzone lub niezdrowe. Najbardziej znanym tego przykładem jest David Bowie, którego lewa tęczówka pozostała trwale rozszerzona po urazie, co spowodowało różny kolor oczu.
Heterochromia rodzaje
- Całkowita heterochromia, zwana także heterochromią iridum, występuje, gdy dwie tęczówki mają różne kolory.
- Heterochromia segmentowa, zwana także heterochromią tęczówki, występuje, gdy w jednej tęczówce pojawia się plama innego koloru.
- Centralna heterochromia jest bardziej powszechna niż inne typy, ale nie tak uderzająca wizualnie. Dzieje się tak, gdy tęczówki pasują do siebie, ale wokół źrenic występuje pierścień innego koloru. Na przykład osoba o niebieskich oczach może mieć wokół źrenic cienką obwódkę w kolorze orzechowym lub brązowym.
Przyczyny heterochromii
Istnieje wiele rodzajów i przyczyn heterochromii. Niemowlę może się z nią urodzić lub rozwinąć wkrótce po urodzeniu. W takich przypadkach nazywa się ją- wrodzoną heterochromią.
W większości przypadków dzieci urodzone z heterochromią nie doświadczają żadnych innych objawów. Nie mają żadnych innych problemów ze wzrokiem ani ogólnym stanem zdrowia. Jednak w niektórych przypadkach heterochromia może być objawem innego stanu.
Przyczyny heterochromii u niemowląt mogą obejmować:
- Łagodna heterochromia
- zespół Hornera
- Zespół Sturge-Webera
- zespół Waardenburga
- Piebaldyzm
- Choroba Hirschsprunga
- Zespół Blocha-Sulzbergera
- choroba von Recklinghausena
- Choroba Bourneville’a
- Zespół Parry’ego-Romberga
Kiedy osoba nabywa heterochromię w późniejszym wieku, to mamy do czynienia nabytą heterochromią.
Przyczyny nabytej heterochromii obejmują:
- Uraz oka
- Krwawienie w oku
- Obrzęk spowodowany zapaleniem tęczówki lub błony naczyniowej oka
- Operacja oka
- Heterochromowe zapalenie rzęs Fuchsa
- Nabyty zespół Hornera
- Jaskra i niektóre leki stosowane w jej leczeniu
- Latisse, przerobiony lek na jaskrę, stosowany kosmetycznie do zagęszczania rzęs
- Zespół dyspersji pigmentu
- Melanoza oka
- Zespół Posnera-Schlossmana
- Zespół ektropium tęczówki
- Łagodne i złośliwe nowotwory tęczówki
- Cukrzyca
- Niedrożność żyły środkowej siatkówki
- Zespół Chediaka-Higashiego
- Diagnostyka i leczenie heterochromii
Jeśli Twoje dziecko ma heterochromię, powinno zostać zbadane przez okulistę. Okulista potwierdzi pojawienie się heterochromii i poszuka przyczyn leżących u jej podstaw. W większości przypadków nie będzie żadnej choroby lub stanu powodującego zmianę koloru oczu. Jednak ważna jest konsultacja okulistyczna.
Jeśli masz heterochromię jako osoba dorosła lub zmienia się jej wygląd, skontaktuj się z okulistą, który może przeprowadzić szczegółowe badanie wzroku, aby wykluczyć wszelkie przyczyny i w razie potrzeby opracować plan leczenia.
Leczenie heterochromii koncentruje się na leczeniu wszelkich przyczyn leżących u podstaw tego stanu. Jeśli nie ma innych problemów z oczami, leczenie może nie być potrzebne.
Jak rzadka jest heterochromia?
Dokładna częstość występowania centralnej heterochromii nie jest znana, ponieważ sam stan rzadko wymaga pomocy medycznej i dlatego jest trudny do udokumentowania. Np. w Stanach Zjednoczonych mniej niż 200 000 osób cierpi na całkowitą heterochromię (brak danych z Polski), w której kolor jednej tęczówki różni się od drugiej. Wiadomo, że centralna heterochromia jest bardziej powszechna niż całkowita heterochromia
.
Często zadawane pytania dotyczące heterochromii
Czy heterochromia lub różnokolorowe oczy to coś złego?
Zwykle nie, ale zależy to od przyczyny. Wrodzona heterochromia jest zwykle nieszkodliwa i rzadko odzwierciedla chorobę. Jednak nabyta heterochromia może być spowodowana przez niektóre krople do oczu, jaskrę, uraz lub chorobę oka i może ujawnić problem leżący u podstaw. Jeśli zauważysz szybką zmianę koloru oczu, udaj się do okulisty.
Czy heterochromia występuje częściej u mężczyzn czy u kobiet?
Heterochromia występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn na podstawie badania przeprowadzonego kilkadziesiąt lat temu w Austrii.
Jaka jest różnica między centralną heterochromią a piwnymi oczami?
Oko z centralną heterochromią ma jeden wyraźny kolor wokół źrenicy i inny kolor w kierunku zewnętrznej krawędzi tęczówki. Piwne oczy to mieszanka różnych kolorów na całej powierzchni tęczówki. Na przykład centralna heterochromia wygląda bardziej jak cel z wieloma kolorowymi pierścieniami, a piwny wygląda bardziej jak konfetti.
